Առողջապահություն 1.2013
Ինտելեկտը եվ միկրոտարրերը
Մասնագետները կարևորում են մեկ տարեկանից մեծ երեխաների հավասարակշռված սննդակարգը, քանի որ այդ տարիքում է ձևավորվում նրանց սննդի ռեժիմը: Հաճախ երեխան անհրաժեշտ քանակությամբ օգտակար սնունդ չի ստանում, մինչդեռ միկրոտարրերով հարուստ սնունդը նպաստում է օրգանիզմի բնականոն զարգացմանը, առողջության պահպանմանը, կարգավորում նյութափոխանակությունը: Երեք կարևոր միկրոտարրեր` յոդը, երկաթը և ցինկը ապահովում են երեխայի ուղեղի բնականոն աշխատանքը, որոնց պակասը հիշողության, ուշադրության թուլացման ու դանդաղ մտածելու պատճառ կարող են դառնալ:
Յոդը կարևոր նշանակություն ունի վահանագեղձի աշխատանքը կարգավորելու գործում: Յոդով հարուստ են ծովամթերքը, ձուն, լոբին, հնդկաձավարը, տավարի և հավի միսը, խաղողը, խուրման, ընկույզը և այլն: Ուտելիք պատրաստելիս աշխատեք օգտագործել յոդացված աղ, որը պետք է պահել փակ տարայում, որպեսզի յոդը չցնդի:
Ժամանակին յոդի պակասի պատճառով Շվեյցարիան ապրելու համար անբարենպաստ երկիր էր համարվում: Իր բանակի հետ այդ երկրով անցնող Նապոլեոնը նկատել էր, որ այնտեղ շատ են ցածրահասակ և մտավոր հետամնաց մարդիկ:
Ժամանակակից շվեյցարացիներն անգամ չգիտեն, որ իրենց հողն աղքատ է յոդով: Արդեն մի քանի տասնամյակ է, ինչ այնտեղ հատուկ տեխնոլոգիաներով աղը յոդացվում է, որն օգտագործվում է նույնիսկ կենդանիների սննդի մեջ:
Երկաթն օրգանիզմին ամենաանհրաժեշտ միկրոտարրերից է: Այն արյան կարմիր գնդիկների բաղկացուցիչ մաս է: Արագ աճի շրջանում մեծանում է արյան կարմիր գնդիկների նկատմամբ օրգանիզմի պահանջը. երեխայի օրգանիզմին 5 անգամ ավելի շատ երկաթ է անհրաժեշտ, քան մեծերի: Կարմիր գնդիկները թթվածինը թոքերից տեղափոխում են ուղեղ և մարմնի այլ հատվածներ: Երկաթի անբավարար քանակության պատճառով երեխան լինում է գունատ, ամեն ինչի նկատմամբ անտարբեր, վերջույթներն անզգայանում են, նա կորցնում է համ և հոտ զգալու ունակությունը, քանի որ ուղեղն անընդհատ թթվածնի պակաս է զգում: Երկաթի պակասն օրգանիզմում արտահայտվում է հատկապես ճգնաժամային տարիքում, երբ երեխան հաճախում է մանկապարտեզ, ընդունվում դպրոց, դառնում դեռահաս: Չնայած ամենօրյա սննդում երկաթ պարունակող մթերքը քիչ չէ, սակայն այն դժվար է յուրացվում, ուստի ցանկալի է միաժամանակ օգտագործել նաև C վիտամին պարունակող սննդամթերք:
Երկաթով հարուստ են տավարի և հավի լյարդը, խոզի անյուղ միսը, կանաչ լոբին, ծիրանի չիրը, նուշը, ածիկը, սալորը, խնձորը և այլն:
Սննդակարգում շատ կարևոր է նաև բավարար քանակությամբ ցինկի առկայությունը: Օրգանիզմում ցինկի անբավարարության պատճառով կարող են առաջանալ մազերի և եղունգների փխրունություն, մազաթափություն, եղունգների վրա սպիտակ կետիկներ, վատանում է ախորժակը, երեկոյան ժամերին` նաև տեսողությունը: Ցինկի անբավարարության դեպքում մարդ շուտ է հոգնում, մրսում և հիվանդանում, նրա վերքերն ուշ են ապաքինվում, հաճախակի ստոմատիտներ են առաջանում և այլն:
Եթե նկատում եք, որ երեխայի տեսողությունը վատացել է, անմիջապես դիմեք բժշկի: Արյան հետազոտության արդյունքներով կպարզվի, արդյո՞ք օրգանիզմում ցինկի պակաս կա: Խորհուրդ է տրվում օգտագործել ցինկով հարուստ սնունդ. տավարի լեզու և միս, հնդկահավի միս, դդմի կորիզներ, արևածաղկի սերմեր, գետնանուշ, քունջութ, սպանախ, ոսպ, ընկույզ և այլն:
Հիշե´ք` երեխայի մտավոր կարողությունների պատշաճ մակարդակն ապահովելու համար անհրաժեշտ է հետևել նրա ճիշտ սննդակարգին:
Կարդացեք նաև
ՀՀ առողջապահության նախարար Դերենիկ Դումանյանը տարեսկզբին անցկացրած գործակարգավարական խորհրդակցության ընթացքում անդրադարձավ 2013թ. համակարգի առջև ծառացած գերակա չորս խնդիրներին...
ՀՀ առողջապահության նախարարությունում տեղի ունեցած կլոր սեղան-քննարկումը նվիրված էր մոր և մանկան առողջության պահպանմանը և նորածնային սկրինինգի ծրագրերին, որոնք վերջին տարիներին դասվում են ՀՀ Կառավարության, և մասնավորապես, առողջապահության նախարարության գերակա խնդիրների շարքին...
ՀՀ առողջապահության նախարար Դերենիկ Դումանյանը վերջերս ընդունեց Հայաստանի Հանրապետությունում Իտալիայի արտակարգ և լիազոր դեսպան Բրունո Սկապինիին և մարդասիրական առաքելությամբ Հայաստանում գտնվող «ONLIUS CARDIO-TUSCANIA» թիմի անդամներին...
2012թ.-ի դեկտեմբերին կայացավ «Երևանի Մխիթար Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարան» պետական ոչ առևտրային կազմակերպության կառավարման խորհրդի նիստը, որը վարում էր խորհրդի նախագահ, ՀՀ կրթության և գիտության նախարար Արմեն Աշոտյանը...
Վերջերս Երևանի Մխիթար Հերացու անվան ՊԲՀ-ում տեղի ունեցած ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ, բժշկական գիտությունների դոկտոր, մեծանուն գիտնական, պրոֆեսոր Արտաշես Հայկի Բեգլարյանի կիսանդրու բացման արարողությանը ներկա էին ՀՀ առողջապահության նախարար Դ.Դումանյանը...
1997թ. ստեղծված ՀՀ բժշկական գիտությունների ակադեմիան (ՀՀ ԲԳԱ) համալրված է հանրապետության առաջատար բժիշկ գիտնականներով, որոնք ներկայացնում են բժշկագիտության բոլոր բնագավառները...
Անկախ անձի գտնվելու վայրից և կյանքի տարբեր իրավիճակներից` բժշկական օգնություն և սպասարկում ստանալիս յուրաքանչյուրին պետք է երաշխավորվի բժշկական միջամտության համար համաձայնություն տալու իրավունքը...
«Մարդու գենոմ» նախագծի ավարտից անցել է տասը տարի: Գիտության ողջ պատմության ընթացքում այն կենսաբանական-հետազոտական առավել հավակնոտ ծրագիրն էր...
«Կա մի հիասքանչ էակ, որին մենք միշտ պարտք ենք` դա մայրն է»:
Ն.Ա. Օստրովսկի
Իրավամբ սա այն պարտքն է, որը երբեք չենք կարող հատուցել, բայց փոխարենը կարող ենք ապագա մայրիկի համար ապահովել այնպիսի պայմաններ, որոնց շնորհիվ վերջինս իրեն ապահով, պաշտպանված ու գնահատված կզգա...
Ըստ վիճակագրական տվյալների, այսօր կենսաբանորեն ակտիվ հավելումներ (ԿԱՀ) օգտագործում է զարգացած երկրների բնակչության 60-80%-ը: ԿԱՀ-երը համեմատաբար նոր են մուտք գործել ԱՊՀ երկրներ. այսպես...
Հարցազրույց կենսաբանական համակարգերի միջազգային ինստիտուտի բժշկական ախտորոշիչ կենտրոնի երևանյան մասնաճյուղի տնօրեն Արսեն Թորոսյանի հետ
Ե՞րբ է բացվել կենսաբանական համակարգերի միջազգային ինստիտուտի բժշկա-ախտորոշիչ կենտրոնի երևանյան մասնաճյուղը և ի՞նչ նպատակով...
Հարցազրույց աշխարհի քառակի չեմպիոն, օլիմպիական խաղերի եռակի չեմպիոն, լեգենդար մարմնամարզիկ Ալբերտ Ազարյանի հետ
Պարոն Ազարյան, դուք սպորտին` մարմնամարզությանն եք նվիրել Ձեր ամբողջ կյանքը, և, որքանով ես եմ տեղյակ, բավականին առողջ եք մինչ այժմ` չնայած Ձեր տարիքին: Ինչո՞վ է դա պայմանավորված, որքանո՞վ են փոխկապակցված պրոֆեսիոնալ սպորտն ու առողջ ապրելակերպը...
Մանկական հիվանդությունների և մահացության կառուցվածքում շնչառական օրգանների հիվանդությունները զբաղեցնում են երրորդ տեղը` պերինատալ ախտաբանություններից և բնածին արատներից հետո...
Սիրելի հետաքրքրասեր բարեկամ, մեր հանդեսի նախորդ համարների ՙՃանաչիր քո օրգանիզմը՚ խորագրի տակ տպագրված հոդվածները ձեզ ծանոթացրել են մարդու օրգանիզմում գործող տարբեր գեղձային օրգանների, բջիջների գործունեությանը...
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
- Ժողովրդական դեղամիջոցներ
- Հղիություն. 4-րդ ամիս
- Հղիություն. 7-րդ ամիս
- Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
- «Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
- Հղիություն. 6-րդ ամիս
- Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
- Ամուսնական առաջին գիշերը
- Ընկերության մասին
- Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
- Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
- Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
- Դդում
- Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
- Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
- Սեռական գրգռում
- Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
- Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
- Չիչխանի օգտակար հատկությունները
- Հղիություն. 1-ին ամիս
- Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
- Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
- Դիմակներ` մազերի համար
- Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
- Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
- Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
- Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
- Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
- Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
- Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
- Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
- Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
- Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
- Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
- ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
- Իրիդիոսքրինինգ
- Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն